چشمه های آب گرم؛ جاذبه درمانی در سیستان و بلوچستان - مجله چایی

چشمه آب گرم یا چشمه گرمابی مکانی در استان سیستان و بلوچستان است که به صورت مداوم آب گرم یا داغ از زمین خارج می گردد. به خاطر درصد بالای مواد حل شده معدنی، آب برخی از این چشمه ها مورد استفاده درمانی قرار می گیرند.

از آنجا که حلالیت آب گرم بالاتر است، املاح موجود در آب چشمه های آب گرم بسیار بالاست. این املاح، بسته به ساختار زمین شناسی منطقه، می توانند شامل یون های مختلف مانند کلسیم، لیتیوم و، حتی رادیوم، متفاوت باشند. به دلیل اعتقاد عامیانه به خواص طبی برخی از این املاح، چشمه های آب گرم اغلب به مقاصد گردشگری با هدف درمانی تبدیل می شوند.

چشمه آب گرم گنتی

چشمه آب گرم کنتی در شمال جازموریان و 300 کیلومتری شمال غربی شهرستان ایرانشهر قرار گرفته است. مظهر چشمه از داخل رسوبات دوره کواترنر است که به صورت جوشان از زمین خارج می گردد. آب این چشمه در ردیف آب هایی با کاتیون ها و آنیون های مختلف گرم است.

دمای آب این چشمه 38 درجه سانتی گراد و واجد ارزش های درمانی است.

چشمه آب گرم بزمان یک

روستای بزمان در فاصله 100 کیلومتری شمال غربی ایرانشهر واقع شده است و چشمه آب گرم بزمان یک در شمال غرب روستا از شکاف سنگ های توف آندزیتی از زمین خارج می گردد. در مظهر چشمه حوضچه ای احداث شده است که اهالی محل در آن استحمام می نمایند.

دلیل گرمی آب چشمه فعالیت آتشفشانی است. آب چشمه بزمان در ردیف آب های سولفاته-کلروره و کربناته همراه با کاتیون های مختلف گرم است.

دمای آب این چشمه در حدود 35/5 درجه سانتی گراد است.

چشمه آب گرم بزمان دو

چشمه بزمان دو در داخل روستا به صورت جوشان از شکاف زمین خارج می گردد. پیرامون چشمه حوضچه ای مستطیل و سرپوشیده ساخته شده است. آب چشمه در فصول مختلف سال برای استحمام و استفاده اهالی مورد استفاده قرار می گیرد. درجه حرارت آب این چشمه 35 درجه سانتی گراد است.

چشمه آب گرم دوشینگ

این چشمه در مسیر راه خاش-زاهدان و در شمال غربی کوه تفتان قرار گرفته است. آب این چشمه ویژگی های آب های معدنی از نوع آب های جوی و آتشفشانی نوخاسته را دارد و در ردیف آب های سولفات کلسیم همراه با منیزیم است. دمای آب 25 درجه سانتی گراد است.

چشمه آب گرم تنگ

این چشمه در غرب روستای تنگ از بخش بزمان از شکاف سنگ های آهکی از زمین خارج می گردد. اطراف چشمه، سنگ های آتشفشانی وجود دارد. دمای آب چشمه 37 درجه سانتی گراد است.

چشمه آب گرم مکسان

این چشمه در 110 کیلومتری شمال غرب ایرانشهر واقع شده است. محل خروج آب در امتداد گسل تشکیلات گرانیتی دوران نخست زمین شناسی در دامنه جنوبی رشته کوه شاخص از زمین خارج می گردد.

درجه حرارت آب چشمه 46 درجه و فاقد و رنگ وبو و بسیار شفاف است. دمای این چشمه برای درمان دردهای استخوانی و بیماری های پوستی مناسب است و همه ساله افراد زیادی را به خود جلب می نماید.

چشمه آب معدنی کتوکان

چشمه کتوکان در شمال روستایی به همین نام قرار گرفته است که تا ایرانشهر 27 کیلومتر فاصله دارد. مظهر چشمه از سنگ های آهکی به رنگ قرمز از زمین خارج می گردد. کم بودن درجه حرارت آب چشمه و نوسان حرارتی آن در فصول مختلف تابع شرایط محیط است. املاح آب این چشمه فوق العاده زیاد است. وجود این حجم از مواد معدنی از این چشمه از جنس زمین و انحلال انواع ترکیبات داخلی آن ناشی می گردد. درجه حرارت آن 39 درجه سانتی گراد است.

چشمه آب گرم اسپیدژ

این چشمه در مسیر جاده بزمان به روستای اسپیدژ قرار گرفته است. از اسپیدژ تا مظهر چشمه یک کیلومتر است که باید پیاده طی کرد. این چشمه در دامنه جنوبی کوه از شکاف سنگ های گرانیتی متعلق به کرتاسه از زمین خارج می گردد. درجه حرارت آن 33 درجه سانتی گراد است.

چشمه آب گرم جمشید

چشمه جمشید در مسیر جاده بزمان به کلاته جمشید قرار گرفته است. چشمه در دامنه کوه از شکاف سنگ های گرانیتی متعلق به دوره کرتاسه از زمین خارج می گردد. پیرامون چشمه حوضچه ای طبیعی وجود دارد که نتیجه عملکرد خود چشمه است و اهالی در داخل حوضچه استحمام می نمایند. آب چشمه به دلیل وجود سولفور هیدروژن برای معالجه امراض پوستی بسیار مفید است. این چشمه از جمله چشمه های گازدار است. دمای آب چشمه جمشید 44 درجه سانتی گراد است.

چشمه آب معدنی آمنی

چشمه آمنی در غرب کوه تفتان و در منتهی الیه رودخانه بیدستور قرار گرفته است. مظهر چشمه از شکاف های آتش فشانی از نوع توف آندزیتی است. بالا بودن میزان سیلیس و ترش مزه بودن آب، نشان دهنده ارتباط نزدیک این چشمه با کوه تفتان است.

چشمه آب گرم هودیان

چشمه هودیان در مسیر جاده بزمان-دلقان-هودیان قرار گرفته است. فاصله مظهر چشمه تا بزمان حدود 190 کیلومتر است. آب این چشمه از شکاف سنگ های آتشفشانی دوره کواترنر از زمین خارج می گردد. عامل گرمی آب چشمه فعالیت های آتشفشانی در گستره زیر زمین این منطقه است.

چشمه آب گرم تشت

چشمه آب گرم تشت در مسیر جاده بزمان به سوی تشت قرار گرفته است. فاصله روستای تشت تا بزمان حدود 38 کیلومتر است و از روستای تشت تا مظهر چشمه نیز حدود 2 کیلومتر راه است که باید پیاده روی کرد. مظهر چشمه تشت در ردیف آب های کربنات سدیم، سولفات کلسیم همراه با منیزیم ولرم است. درجه حرارت آب در این چشمه به 33 درجه سانتی گراد می رسد.

(دوستان و همراهان عزیز خبرنگاران اگر تصاویری از چشمه های معرفی شده در این مقاله دارید برای ما ارسال کنید.)