غذای کمکی نوزاد را از چه زمانی آغاز کنیم؟ - مجله چایی

دادن مواد غذایی قبل از سن شش ماهگی، یاریی به سلامت کودک، آرامش یا خواب او نخواهد کرد. کودکی که با شیر مادر ارضا می گردد، لزومی ندارد که قبل از سن شش ماهگی غذای یاریی به او بدهید، ولی اگر کودکی با خوردن 200 تا 250 میلی لیتر شیر در هر نوبت دیگر سیر نمی گردد، می توانید حدود 5 تا 6 ماهگی دادن غذای یاریی را به او شروع کنید؛ به عبارت دیگر وقتی کودک از نظر عصبی و عضلانی تکامل یافته است (سر خود را بالا نگه می دارد و دست خود را به دهان می برد)، می توانید به او غذای یاریی بدهید.

هر غذایی باید یک نوبت در روز و با مقدار کم (یک تا دو قاشق) شروع و به تدریج مقدار آن زیادتر گردد. غذاهای گرم، نرم و رقیق، بهتر مورد قبول کودک می باشند (از قاشقی که برای دهان کودک مناسب است، استفاده نمایید).

اولین غذای یاریی نوزاد چیست؟

بهترین غذای یاریی نوزاد که مادر می تواند برای اولین بار به کودک بدهد، غذایی است که شبیه شیر مادر باشد یعنی آبکی و نرم؛ مزه ای شبیه شیر مادر داشته باشد و هضم آن برای کودک آسان باشد. بنابراین لعاب برنج و حریره بادام که کمی شیر مادر به آن اضافه شده باشد، غذای مناسبی به عنوان اولین غذای یاریی نوزاد است.

1- لعاب برنج و حریره بادام

این غذا، غذایی است سنتی که مادر می تواند در خانه تهیه نماید. طرز تهیه حریره بادام ساده و از نظر مالی بسیار با صرفه است. مادر می تواند با این نوع غذا، تغذیه نوزاد را شروع نماید. خوبی حریره بادام این است که:

• به آسانی پخته و آماده می گردد.
• می توان این غذاها را کمی غلیظ تر از شیر مادر تهیه نمود تا مزه شیر مادر بدهد.
• ایجاد حساسیت و آلرژی نمی نماید.

2- پوره میوه و سبزیجات

بچه ها میوه جات نرم و پوره شده مانند هلو، گلابی، زردآلو، موز و سیب درختی نرم شده و انواع کمپوت (هلو، سیب، زردآلو ریز شده) را دوست دارند. این غذا ها دارای املاح و ویتامین های فراوان است و کمی هم ملین اند. اگر دفع مدفوع کودک با فشار و زور زدن می باشد، می توانید با آن ها تغذیه تکمیلی را شروع کنید. پوره را می توانید در خانه تهیه کنید یا کمپوت بهداشتی میوه را خریداری کنید و به شکل پوره درآورید. آب میوه مخصوصاً مرکبات (آب پرتقال) و آب گوجه فرنگی، برای کودک ضرورت ندارد و نباید به کودک بدهید. بچه ها پوره ها را دوست دارند، زیرا:

• مزه و طعم پوره میوه ها با حریره بادام و حریره برنج متفاوت است و بچه ها این طعم ها را بیشتر دوست داشته و آن ها را بهتر می خورند.
• پوره میوه جات حساسیت و آلرژی ایجاد نمی نماید.
• بیشتر میوه ها کمی شیرین اند، می توانید ابتدا پوره سبزی را شروع کنید و بعد پوره میوه جات را به کودک بدهید.

پوره موز

• موز را می توان به راحتی با پشت قاشق له کرد و پوره موز تهیه نمود یا از طریق مخلوط کن به شکل پوره نرم درآورد و به عنوان یک غذای یاریی نوزاد استفاده نمود.
• هضم پوره موز به آسانی انجام می گیرد.
• بیشتر بچه ها پوره موز را دوست دارند و به خوردن آن تمایل نشان می دهند.

پوره سبزیجات

• سبزیجات سبز (اسفناج، جعفری و گشنیز) منشا املاح مخصوصا آهن و دارای ویتامین ب می باشند.
• سبزیجات تازه را بپزید و نرم کنید و در سن شش تا هفت ماهگی به عنوان غذای یاریی نوزاد به او بدهید.

پوره هویج

• پوره هویج را به راحتی می توان تهیه کرد.
• هضم آن برای کودک راحت است.
• مزه آن کمی شیرین تر از سبزیجات است و به خاطر طعم و رنگ آن بیشتر مورد قبول بچه ها قرار می گیرد.

در سنین مختلف نوزاد چه غذاهایی باید به او بدهیم؟

• پنج تا شش ماهگی

اگر شیر مادر کافی است و کودک رشد طبیعی نموده است، مادر باید تا آخر شش ماهگی کودک را فقط با شیر خود تغذیه کند. ولی اگر شیر مادر کم شده و کودک با آن سیر نمی گردد، مادر می تواند غذای تکمیلی را زودتر از شش ماهگی شروع نماید.

بیشتر بدانید: غذاهای مناسب برای تقویت و افزایش شیر مادر در دوران شیردهی

غذای یاریی نوزاد را ابتدا به مقدار کم شروع کنید تا کودک طعم غذ ا را بچشد و به آن علاقمند گردد. نخست باید با لعاب یا حریره برنج شروع کنید و مدت یک هفته آن را ادامه دهید، سپس به او پوره میوه جات بدهید. بهتر است غذا دادن به کودک را بین دو نوبت شیر انجام دهید. وقتی با قاشق مناسب به کودک غذا می دهید با او صحبت کنید تا کودک طعم و مزه غذا را بچشد و کمی بعد شروع به مزه کردن غذا کند و سپس غذا را بخورد.

اگر کودک غذا را بیرون ریخت، مادر باید دوباره غذا را بین دو لب کودک قرار دهد. موقعی که کودک یک قاشق غذا را خورد، لب و چانه او را پاک کنید و دوباره به او غذا بدهید. اگر کودک غذا را نخورد، مادر می تواند انگشت تمیز خود را داخل غذا کند و در دهان کودک بگذارد تا کودک مک بزند. اگر کودک به انگشت هم مک نزد، به این معناست که آمادگی برای غذا خوردن ندارد یا غذا را دوست ندارد، بنابراین باید یکی دو هفته صبر کنید و دوباره شروع نمایید یا غذای دیگری به او بدهید.

هیچ گاه از ابتدا با زور و اصرار به کودک غذا ندهید، زیرا تمام مسائل تغذیه نوزاد از اصرار و به زور غذا دادن شروع می گردد.

توجه: اگر بعد از شروع غذای یاریی نوزاد، کودک علایمی مانند دل درد، اسهال، استفراغ یا تحریک پذیری پیدا کرد یا دانه هایی بر بدن او مشاهده شد (که نشانه حساسیت است)، غذای مزبور باید قطع گردد.

• شش ماهگی

زمانی که سن کودک شش ماه تمام است می توان به کودک حریره (مانند حریره برنج)، پوره میوه و ماست تازه داد. ماست، غذای بسیار خوبی است و به متعادل کردن میکروب های طبیعی روده کودک یاری می نماید. بدن بچه ها ماست را خوب تحمل می نماید، زیرا قند آن لاکتوز است که به اسید لاکتیک تبدیل شده و هضم آن آسان است. ماست دارای ویتامین ب نیز می باشد.

• هشت ماهگی

در این سن غذاهای متنوع دیگری مانند زرده تخم مرغ آب پز و پنیر طبیعی (شور نباشد و بچه ها اغلب آن را دوست دارند) را می توانید به غذای یاریی نوزاد اضافه کنید. در این سن همچنین می توانید سبزیجات سبز و زرد مانند اسفناج، کلم، لوبیا سبز و هویج را به غذای کودک اضافه نمایید.

• ده ماهگی

در این زمان برخی از بچه ها هنوز دندان ندارند، ولی لثه های محکم دارند، بنابراین می توانید نان معمولی، نان خشکه، بیسکویت و... را له نموده و به آن ها بدهید. کودک دوست دارد این غذاها را به لثه های خود بمالد و بخورد.

• دوازده ماهگی

در این سن، غیر از مواد غذایی که قبلاً در لیست غذای یاریی نوزاد قرار گرفته بود، می توان به کودک آب سیب، هویج، مرکبات، سفیده تخم مرغ و گوجه فرنگی داد. اکنون باید سه نوبت غذا، یک نوبت آب میوه و حداکثر سه نوبت شیر به کودک داده گردد.

گروه مادر و کودک خبرنگاران