چرا قتل رومینا حساسیت اجتماعی را برانگیخت؟ - مجله چایی

سید حسن موسوی چلک در گفت وگو با خبرنگاران، در خصوص حادثه قتل دختر 14 ساله گیلانی گفت: این موضوع از چند زاویه قابل آنالیز است؛ یک زاویه این است که قتل رخ داده و جامعه نسبت به وقوع قتل که جزو جرائم خشن است واکنش و حساسیت نشان می دهد. گاهی واکنش ها احساسی و زودگذر و گاهی منطقی است و آثارش در میان مدت و بلند مدت قابل مشاهده است که باید اثرش را در قوانین دید.

وی با اشاره به اینکه در این حادثه یک کودک به قتل رسیده و همین اهمیت موضوع را دو چندان می نماید، اضافه کرد: به ویژه آنکه قتل وقتی توسط پدر به عنوان کسی که باید حامی دختر باشد، اجرا شده است. در عین حال این فرد اقدام به بریدن سر دختر آن هم با داس نموده است. این موارد مولفه هایی است که واکنش نسبت به قتل چشمگیر شود درحالی که رومینا نه اولین دختر و نه آخرین آنها بوده است.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به اینکه یکی از دیگر علل افزایش حساسیت نسبت به این موضوع این است که به موضوعات ناموسی اشاره شده است، توضیح داد: وجه مشخصه اقدام به قتل این پدر با عنوان ناموسی بوده است. در کلانشهرها گمنامی زیاد و فشار اجتماعی بر افراد کمتر است، اما در محیط های کوچک وقتی موضوع به ناموس برمی شود، تحت تاثیر فشار بر خانواده و اطرافیان دختر بیشتر شاهد رفتارهای خشونت آمیز هستیم. البته همواره واکنش ها منجر به قتل نمی شود اما قتل فجیع ترین واکنش است.

موسوی چلک با اشاره به اینکه در این شرایط از چند زاویه باید به این موضوع نگاه کرد، ادامه داد: در اولین مرحله باید پرسید آیا اختلاف بین والدین و فرزندان طبیعی است؟ بله. آیا ایجاد تعارض و اختلاف بین آنها اجتناب ناپذیر است؟ بله و این موارد به طور طبیعی اتفاق می افتد، اما چه چیزی باعث می شود بتوانیم تصمیم بهتر بگیریم؟ خیلی از ما مهارت حل تعارض را بلد نیستیم. تعارض طبیعی است و در این شرایط یا خودمان مهارت حل آن را داریم یا باید از یاری متخصصان استفاده کنیم.

وی با بیان این پرسش که چه قدر به عنوان شهروند، خانواده و حتی خود فرد قربانی با منابع اجتماعی و نحوه بهره گیری از این ظرفیت آشنا هستیم؟ اظهار کرد: سوال مهم دیگر این است که چه قدر قضات با نحوه بهره گیری از منابع اجتماعی آشنایی دارند؟ شاید اگر جای سیستم قضایی بودم در شرایطی که فضای خانه، فضای مساعدی نیست، در مقطع کوتاهی به جای تحویل کودک به خانه، او را به اورژانس اجتماعی و مراکز بهزیستی به شکل موقت تحویل می دادم تا بتوان با گذر زمان راهکار بهتری را انتخاب کرد.

رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با اشاره به اینکه در خصوص این کودک موضوع کودک همسری نیز مطرح است، توضیح داد: این درحالیست که در زمان وقوع چنین بحران هایی خانواده ها منابع موجود اجتماعی را هم نمی شناسند. حتی افراد مرتبط با این موضوع هم مثل اورژانس اجتماعی، بهزیستی و.... که طبق قانون وظیفه حمایت از افراد بدسرپرست و بی سرپرست را دارند، می توانستند در این مورد مداخله نمایند اما وقتی این شناخت توسط مردم و سیستم قضایی وجود ندارد، از این ظرفیت ها به عنوان حد فاصل بین خانه و کلانتری هم استفاده نمی شود.

موسوی چلک با اشاره به اینکه وقتی موضوعی ناموسی تلقی می شود یعنی قرار است شاهد خشن ترین برخورد باشیم وگرنه به فرد گفته می شود که بی غیرت و ... است، توضیح داد: تلقی به این شکل از موضوع ناموس می تواند زمینه بروز و تشدید رفتارهای خشن نسبت به کسی که به اصطلاح زمینه بی آبرویی ایجاد نموده را ایجاد کند. اگرچه وقتی فردی به این شکل سر فرزندش را آن هم در خواب می برد، احتیاج به آنالیز ابعاد روانشناختی دارد چون به فجیع ترین شکل قتل را انجام داده است.

وی ادامه داد: در پاسخ به این سوال که آیا قاضی با قوانین موجود هم می توانست کودک را تحویل این خانواده ندهد؟ به نظر می رسد با قوانین موجود هم این کار امکان پذیر بوده است. قانون حمایت از حقوق بچه ها و نوجوانان بیش از 10سال است در مجلس مانده است و 4 دوره مجلس را دیده است. این قانون می توانست ضمانتی برای حمایت های اجتماعی از این افراد باشد. در حال حاضر هم این لایحه در شورای نگهبان است و یکی از ایرادهای شورای نگهبان هم برخورد با پدر در چنین شرایطی که بزه از سوی والدین صورت می گیرد، است. این درحالیست که تصویب قانون می توانست پشتوانه ای برای شناسایی افرادی که در شرایط سخت هستند، باشد. همچنین می توانست مسئولیت سازمان های مختلف، مددکاران اجتماعی، اورژانس اجتماعی و ... را روشن کند. اگرچه انتظار داشتیم در سه دوره قبلی مجلس این قانون به تصویب برسد اما الان هم امیدواریم مجلس یازدهم شرمسار بچه ها نشود.