حقوق حیوانات و هر آنچه که باید درباره لزوم حمایت از آن بدانید - مجله چایی

حقوق حیوانات چیست؟

آیا حیوانات هم مانند انسان ها حقوقی دارند؟ در جهانیی که پر از بی عدالتی در خصوص انسان هاست، آیا باید به حیوانات اهمیت داد؟ این سؤالات از اولین پرسش هایی است که برای کسانی که اولین بار با مفهوم حمایت از حیوانات روبه رو می شوند، ایجاد می شود. پاسخ کوتاه، بله است.

حامیان حقوق حیوانات باور دارند که ما انسان ها حق نداریم موجودات دیگر را به عنوان غذا مصرف کنیم، برای نمایش و تفریح، آنها را در باغ وحش ها، آکواریوم ها، دلفیناریوم ها و پناهگاه ها حبس کنیم یا در مسابقات وزرشی بی رحمانه ای مثل گاوبازی، بزکشی، نمایش های سیرک، جنگ خروس ها و شامپانزه ها و هزاران کار غیرانسانی دیگر آنها را اذیت کنیم. حیوانات هم درد و رنج را می فهمند، افسرده و غمگین می شوند و ترس را می شناسند. حامیان حقوق حیوانات بر این باورند که باید چنین اعمالی بی شک ممنوع شود و حتی آزمایش های دارویی هم نباید روی آنها صورت بگیرد.

بحث در خصوص حقوق حیوانات به دوران باستان برمی شود. حتی در کتب آسمانی هم به رعایت حقوق حیوانات و پرهیز از بهره کشی و ظلم به این موجودات اشاره شده است. نظرات و دیدگاه های تاریخی و حتی امروزی در این زمینه متضاد است. اما جای خوشحالی است که امروزه بسیاری از افراد به این نتیجه رسیده اند که حیوانات هم حقوقی دارند که باید به آنها برگردانده شود.

چرا حمایت از حقوق حیوانات مهم است؟

حیوانات با وجود اینکه غریزه خوبی دارند و قادر به درک بسیاری از احساسات هستند، اما قادر به بیان آنها نیستند. به همین دلیل، ناروایی های بسیاری در خصوص آنها اعمال می شود. بسیاری از حیواناتی که در محیط های شهری و طبیعی زندگی می نمایند، نسبت به تغییرات حساس هستند و به شدت تأثیر می پذیرند.

حیوانات در بیشتر مواقع قادر به دفاع از خود در مقابل انسان ها نیستند و چاره ای جز تسلیم و مرگ پیش روی خود نمی بینند. هنگامی که مجروح می شوند، یا محیط زیست آنها تخریب می شود، عملاً شانس زنده بودنشان از بین می رود. این موضوع فقط در خصوص حیوانات وحشی نیست. حیوانات اهلی هم آسیب پذیر هستند و حقوق شان حتی بیشتر از حیوانات وحشی پایمال می شود. این موارد از جمله دلایلی است که توجه ما را به لزوم حمایت از حیوانات طلب می نماید.

جای بسی خوشحالی است که نهادها و شرکت های بسیاری در سراسر جهان، حمایت از حقوق حیوانات را جدی گرفته اند و به آن پایبند هستند. خبرنگاران نیز با به رسمیت شناختن حقوق حیوانات، اقداماتی نظیر ممنوعیت ثبت هرگونه آگهی گونه های حیات وحش و ممنوعیت فروش سگ و گربه را به اجرا درآورده است.

روز جهانی حقوق حیوانات چه روزی است؟

در طول سالیان، کوشش های بسیاری برای مطلع کردن مردم از حقوق حیوانات اجرا شده است. اما اولین اقدامات جدی و مدون برای برقراری حقوق حیوانات، به یکی از بدترین دیکتاتوری های تاریخ بر می شود! نازی ها در دوره آلمان هیتلری، اولین قوانین حقوق حیوانات را وضع کردند. این موضوع کمی شرم آور است که یک حکومت نژادپرست و خون خوار نسبت به حقوق حیوانات اهمیت قائل بود، اما سایر کشورها به این موضوع بی توجه بودند؛ به همین دلیل، کوشش های زیادی بعد از آن دوران صورت گرفت.

امروزه با یاری فعالان محیط زیست در سراسر جهان، روز 10 دسامبر برابر با 19 آذرماه، به عنوان روز جهانی حقوق حیوانات یا IARD (International Animal Rights Day) نامگذاری شد. بیانیه جهانی حقوق حیوانات در 15 اکتبر سال 1978، در شهر اریس امضا شد و مفاد آن بار دیگر در سال 1989 مورد بازنگری نهاده شد. در سال 1998 هم روز 10 دسامبر به عنوان روز جهانی حقوق حیوانات اعلام شد.

بیانیه جهانی حقوق حیوانات | در قبال حیوانات چه مسئولیتی داریم؟

بیانیه جهانی حقوق حیوانات را شاید بتوان جدی ترین و اثرگذارترین اقدامی دانست که تا به امروز برای حفاظت از حیوانات در سطح جهانی صورت گرفته است. این بیانیه کوشش دارد تا حیوانات به عنوان موجوداتی که حقی از کره زمین دارند، به رسمیت شناخته شوند و انسان ها را در رابطه با مسئولیتی که در برابر حیوانات دارند، مطلع کند.

در ادامه، مفاد این بیانیه را به اختصار آنالیز نموده ایم:

• ماده 1:

همه حیوانات برای زندگی در شرایط زیستی خود دارای حقوق برابر، تحت عنوان تعادل زیستی هستند. این حقوق برابر نباید فقط در خصوص گونه های خاصی رعایت شود.

• ماده 2:

باید به حق زندگی تمامی حیوانات احترام گذاشته شود.

• ماده 3:

1-3: حیوانات نباید در معرض برخوردهای نامناسب یا اعمال بی رحمانه قرار گیرند.

2-3: اگر احتیاج بود که حیوانی کشته شود، این کار باید در یک لحظه، بدون درد و بدون شکنجه صورت گیرد.

3-3: باید با جسد حیوان کشته شده یا مرده به درستی و با احترام رفتار شود.

• ماده 4:

1-4: حیوانات وحشی حق دارند آزادانه در محیط زیست طبیعی خود زندگی و فراوری مثل نمایند.

2-4: محرومیت طولانی مدت از آزادی، شکار و صید حیوانات به منظور تفریح و استفاده غیرحیاتی مغایر با حق زندگی است.

• ماده 5:

1-5: حق نگهداری و مراقبت ویژه از حیوانی که به انسان وابسته است، محفوظ است.

2-5: چنین حیوانی تحت هیچ شرایطی نباید رهاسازی و یا به عمد کشته شود.

3-5: هرگونه پرورش یا استفاده از حیوان، باید طبق احترام به ساختار فیزیولوژیکی و رفتاری آن گونه باشد.

4-5: در نمایشگاه ها، نمایش ها، سیرک، فیلم یا هرجایی که حیوانات در آن شرکت دارند، باید حیثیت حیوانات محترم شمرده شده و بدون هیچ خشونتی با آنها رفتار شود.

• ماده 6:

1-6: هرگونه آزمایش فیزیکی و یا روحی که آزار حیوان را در پی داشته باشد، نقض حقوق حیوانات در نظر گرفته می شود.

2-6: روش های جایگزین این آزمایش ها باید پیشرفته و اصولی باشد.

• ماده 7:

هرگونه تصمیم و یا عمل غیرضروری که به مرگ یک حیوان منجر شود، جنایت علیه حیات محسوب می شود.

• ماده 8:

1-8: هرگونه تصمیم و یا عمل مغایر با زندگی طبیعی حیوانات وحشی، کشتار دسته جمعی محسوب می شود.

2-8: کشتار حیوانات وحشی، آلودگی و نابودی زیستگاه های طبیعی آنها نسل کشی به شمار میرود.

• ماده 9:

1-9: قانون باید حقوق و قوانین ویژه حیوانات را معین کند.

2-9: سازمان های دولتی وظیفه و مسئولیت حمایت و دفاع از حیوانات را به عهده دارند.

• ماده 10:

مراکز تربیتی و مدارس باید از همان دوران کودکی، احترام و درک حیوانات را به انسا ن ها آموزش دهند.

آیا خرید و فروش حیوانات خانگی امری اخلاقی است؟

حیوانات یک حق اساسی دارند که تأکید می نماید کسی صاحب آنها نیست. آنها موجودی زنده هستند و نباید شی تلقی شوند و در دسته اشیاء خرید و فروش شوند. حیوانات احساسات مختلف را درک می نمایند و در مقابل تغییرات دچار اضطراب، تشویش و افسردگی می شوند. با این نگاه می توان خرید و فروش حیوانات را با برده داری یکی در نظر گرفت. همان گونه که کسی حق به بردگی گرفتن شخص دیگر و دارایی انگاشتن او را ندارد، حیوانات هم واجد چنین حقوقی هستند.

چنین نگاهی باعث بی توجهی به شرایط زندگی، نگهداری، سلامت، تغذیه و رفاه حیوانات می شود و آنها را در معرض آسیب های مختلف قرار می دهد.

سازمان ها، شرکت ها، نهادها، دولت ها و در نهایت تک تک افراد جامعه باید در خصوص این موضوع حساس باشند و برای جلوگیری از سوءاستفاده و خرید و فروش حیوانات، هر کاری می توانند انجام دهند.

خبرنگاران به عنوان یکی از شرکت هایی که خود را در این مورد مسئول می داند، اقدامات مختلفی با همکاری سازمان حفاظت از محیط زیست انجام داده است. در مطلب ممنوعیت فروش گونه های حیات وحش روی خبرنگاران در این مورد بیشتر بخوانید.

جمع بندی

ما امروزه به درک و شناخت بیشتری از احساسات حیوانات رسیده ایم و نسبت به خطراتی که برای محیط زیست آنها ایجاد نموده ایم، مطلع تر شده ایم. پس امروز نسبت به گذشته بیشتر می توانیم نسبت به حیوانات مهربان تر باشیم و باید حمایت خود را از آنها بیشتر کنیم. جهان بدون حیوانات، جهان امن و زیبایی نخواهد بود.

نظر شما چیست؟ آیا به قوانین سخت گیرانه ای برای حمایت از حقوق حیوانات احتیاج داریم؟ آموزش ها در این باره کافی بوده اند؟ وظیفه شهروندان چیست؟ نظرات خود را با ما در بخش دیدگاه ها در میان بگذارید.