مشکل خودروهای تکمیل نشده در انبار خودروسازان چیست؟ ، خودروسازان در دام دولت - مجله چایی

خبرنگاران - مجتبی اسماعیلی: دو خودروساز عظیم کشور یعنی ایران خودرو و سایپا شصت و پنج هزار میلیارد تومان به قطعه سازان بدهکارند. بعلاوه این دو شرکت تا انتها سال 99 هشتاد و پنج هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته اند. خودروسازان در دام دولت گرفتار شده اند. اما این دام چیست؟

محمدرضا نجفی منش رییس هیات مدیره صنایع همگن قطعه سازی به خبرنگاران گفت: ما حدود 1200 قطعه ساز خودرو در کشور داریم که 400 واحد از آن ها تعطیل یا نیمه تعطیل شده اند و مابقی هم در زیان دهی کامل و خطر تعطیلی هستند.

طبق آخرین گزارش شرایط قطعه سازی کشور که در اختیار خبرنگاران قرار گرفته است، ایران خودرو و سایپا مجموعا شصت و پنج هزار میلیارد تومان به صنعت قطعه سازی (شبکه تامین) بدهی دارند.

خودروسازان مدام می گویند در حال زیان تماشا هستند، اما از طرفی خودرو هر روز گران تر می گردد و عموم مردم زیان ده بودن این دو خودرو ساز را باور ندارند.

اما آیا واقعا خودروسازان ضرر ده هستند؟ این زیان دهی از چه زمانی آغاز شد و دلایل آن چیست؟ در ادامه محمدرضا نجفی منش به پرسش هایی در این زمینه پاسخ می دهد.

خبرنگاران: سهام دولت در دو خودروسازی عظیم کشور چقدر است؟

نجفی منش: مجموع سهام دولت سایپا و ایران خودرو هفت تا هشت درصد است و باید مقدار همین سهام در امور شرکت ها دخالت کند، اما اینگونه نیست. قیمت گذاری دستوری خودرو به وسیله دولت و انتصاب مدیران عاملی که فقط مجری این دستورات هستند باعث بروز این مسائل شده است.

مدیران دولتی به فکر کیفیت و تنوع فراوری نیستند و تنها باید جوابگوی دولت باشند.

خبرنگاران: چند درصد از یک خودرو به وسیله قطعه سازان داخلی تامین می گردد؟

نجفی منش: معمولا پانزده درصد قطعات یک خودرو که شامل قطعات بدنه، رنگ و … می شوند به وسیله خودروساز ساخته می شوند. شصت درصد قطعات به وسیله صنایع قطعه سازی داخلی (شبکه تامین) تامین می شوند و مابقی وارداتی هستند.

این اعداد نشانگر آن است که دو خودروساز عظیم ایرانی حدود بیست و پنج درصد از قطعات خودروهای فراوریی خود را از خارج کشور وارد می نمایند و بعلاوه بیان گر احتیاج بسیار زیاد آن ها به صنایع قطعه سازی داخلی (شبکه تامین) است.

خبرنگاران: سود واقعی خودروسازان در سال های گذشته چقدر بوده است؟

در سالیان گذشته اخباری مبنی بر سودهای چند صد درصدی خودروسازان داخلی مطرح بود.

هیچ گاه گزارشی درباره سود واقعی خودروسازان ارایه نشد و همین امر سبب دامن زدن بیشتر به شایعات شد.

اما یک راه ساده و واقعی برای آنالیز آن وجود دارد. برای مثال قیمت پژو 206 تیپ 2 در زمان آغاز عرضه در خود فرانسه حدود پانزده هزار یورو بوده است.

قیمت یورو در آن سال ها در ایران حدود هزار تومان بوده، اما قیمت پژو 206 در ایران در سال 1383 سیزده میلیون تومان بوده است.

می توان نتیجه گرفت که ایران خودرو در آن موقع سود چندان زیادی روی خودروهای فراوریی به روز نمی نموده است و سود اصلی را از خودروهای تاریخ مصرف گذشته مانند پیکان و پژو 405 می برده است.

اما باز هم احتمالا سود آن ها چند صد درصد نبوده است.

اشتباهات متعدد خودروسازان در طول این سال ها هم یکی از عوامل این ابر بدهی است.

راه اندازی سایت های مختلف فراوری خودرو از سوی این دو خودرو ساز در کشورهای خارجی بدون شناخت بازار هدف باعث شد خودروهای فراوریی روی دست خودروسازان بماند و سایت های فراوریی که با هزینه های بسیار گزافی ساخته شده بودند، هم تعطیل شدند.

این نوع بریز و بپاش های غیر منطقی در دوران به اصطلاح طلایی خودروسازان هرگز جبران نشد و مبالغ هنگفتی را از جیب آن ها خارج کرد.

خبرنگاران: زیان دهی ایران خودرو و سایپا از چه زمانی آغاز شد؟

نجفی منش: دو خودروساز عظیم کشور تا سال 1390 سود ده بودند و یک ماهه با قطعه سازان تسویه حساب می کردند.

اما یک روز آقایی آمد و گفت پراید کیلویی چند؟ با همین جمله کنترل قیمت خودرو آغاز شد و مبحث قیمت گذاری دستوری برای اولین بار مطرح شد.

قیمت گذاری دستوری به این معناست که دولت صرف نظر از بهای قیمت تمام شده خودرو برای خودروساز قیمتی را معین می کرد و خودروسازان باید با همین قیمت ها خودرو را می فروختند.

این در حالی است که دولت باید ضرر خودروساز را به صورت یارانه جبران می کرد، اما این کار را نکرد و زیان انباشته خودروسازان آغاز شد.

در آن سال ها دولت سهام بیشتری از شرکت های خودروسازی را در اختیار داشت و خودروسازان در دام دولت گرفتار شدند.

این فرایند تا کنون ادامه داشته است و خودروسازان همچنان تحت نظر دولت هستند و باید از آن اطاعت نمایند در حالی که دولت با سهام اندکش در این شرکت ها تنها باعث ایجاد این ابر بدهی خودروسازان شده است و فقط نظاره گر است و امر و نهی می نماید.

مشکل خودروهای تکمیل نشده در انبار خودروسازان چیست؟

خبرنگاران: در حال حاضر مشکل خودروهای تکمیل نشده در انبار خودروسازان چیست و چقدر از آن مربوط به شبکه تامین است؟

نجفی منش: در حال حاضر نواقص خودروهای مانده در انبار خودروسازان مربوط به شبکه تامین داخلی نیست. شبکه تامین داخلی با توجه به طلب های بسیار زیاد از خودروسازان همیشه قطعات را به دست خودروسازان رسانده است. اما مشکل خودروهای ناقص دو بخش است.

یک بخش مربوط به قطعات وارد شده ای است که در گمرک مانده و به دلایلی ترخیص نمی شوند.

بخش دوم هم مربوط به قطعات الکترونیکی وارداتی است که قیمت آن ها در بازار جهانی چندین برابر شده است و تحریم ها هم جلوی ورود بعضی از آن ها را گرفته اند.

خبرنگاران - راهکار برای این مسائل چیست؟

نجفی منش: تنها راه نجات این صنعت عدم دخالت دولت در آن و آزاد سازی قیمت خودرو است.

با این کار قیمت خودرو در بازار آزاد کاهش پیدا می نماید و قیمت کارخانه بالاتر می رود و ممکن است از این بحران نجات پیدا کنیم.