نظامی مقلد نبود
به گزارش مجله چایی، به گزارش خبرنگار خبرنگاران در استان آذربایجان غربی، به مناسبت سالروز بزرگداشت حکیم نظامی، نشست تخصصی پنج گنج نظامی، به همت محفل ادبی هاتف و با حضور مصطفی قلیزاده علیار، دبیر محفل ادبی هاتف؛ علیرضا مظفری و رحیم تلاش، استاد گروه زبان و ابیات فارسی دانشگاه ارومیه؛ سعید سلیمان پور، شاعر، طنزپرداز و دکترای زبان و ادبیان فارسی؛ کارشناسان مرتبط حوزه نظامی پژوه؛ اعضای محفل؛ هنرمندان؛ شاعران و علاقه مندان در سالن استاد شهریار کتابخانه مرکزی استان، دوشنبه (22 اسفندماه) برگزار گردید.
مصطفی قلیزاده علیار، دبیر محفل ادبی هاتف در این نشست با اشاره به اینکه حکیم نظامی از شاعران و متفکران بزرگ ایران است، گفت: اشعار و ادبیات نظامی ازجمله ادبیات فاخر فارسی و ایران اسلامی محسوب می گردد. به یقین بزرگداشت این شاعر حکیم و معرفی شخصیت و آثار گران بهای وی به دوستداران ایشان، به ویژه اهالی شعر و ادب گامی ارزشمند است.
سعید سلیمان پور، شاعر، ظنزپرداز و دکترای زبان و ادبیان فارسی با اشاره به قدرت شعر و احضار کلمات مناسب در قالب وزن های عروضی همراه با مضمون سازی های نظامی که تا قرن 6 در زبان فارسی بی نظیر بوده و کمتر کسی از عهده این کارها برآمده، اضافه نمود: صحبت های خود را می خواهم در دو بخش ارائه دهم، بخش اولش درباره تقلیدهای نامشهور از نظامی گنجوی (تقلیدهایی که ارزش ادبی والایی دارند و مشهور نشدند) و بخش دوم با عنوان نظامی در محاصره جاعلان و هویت سازان است که شرح مختصری می دهم.
وی گفت: از مهم ترین ویژگی شعر نظامی این است که در آثارش مقلد نیست بلکه مبتکر است. تقلیدهای بسیاری از خسمه نظامی شده، از معروفترین آن ها می توان به امیرخسرو دهلوی و جامی اشاره داشت.
درباره مبحث دوم نیز در ادعاهای غلط و تحریفات درباره حکیم نظامی بیان نمود: هیچ چیزی از گنجه در تاریخ، مبهم و غیرشفاف نیست، یعنی تاریخ و زبان شناسی نشان می دهد که در قرن ششم، حتی نمی توانیم یک بیت ترکی در منطقه آذربایجان و گنجه پیدا کنیم.
علیرضا مظفری، استاد گروه زبان و ابیات فارسی دانشگاه ارومیه با بیان اینکه هیچ شک و شبهه در عظمت و شان و مقام ادبی و فکری نظامی نیست، گفت: قطع یقین در زبان ادبیات فارسی شاعری مانند نظامی که بتواند ساحت ها و تفنن های مختلف ادبی را انجام دهد وجود ندارد. آغاز شاعری ایشان با مخزن الاسرار، کتابی که جامع حکمت شاعرانی چون خیام و پیش از او بوده است و این کتاب ارزشمند و دارای اعتبار ادبی علمی بسیار دارد.
وی بیان نمود: نظامی در هفت پیکر شیوه جدیدی از داستان پردازی و روایتگری را مطرح می نماید که عموم بزرگان اعتقادشان بر این است که در حرفه داستان پردازی نظامی در هفت پیکر اوج آن است و شاید بتوان گفت که از لحاظ فنی و حرفه ای مقام کمال هنری نظامی را نشان می دهد. در ادبیات ایران و ادبیات منضوم در مثنوی سرایی الگوهای متفاوتی برای پرداختن به موضوعات متنوع وجود دارد و معمولا قالب مثنوی که یک قالب ایرانی است بر حسب اینکه در تنگنای قافیه نیست، موضوعات مفصل را می تواند برتابد و از این بابت از دیرهنگام موضوعات مختلف حکمی، داستانی، حماسی و امثال اینها در قالب مثنوی پرداخته شده است.
استاد دانشگاه ارومیه ادامه داد: نظامی یک شیوه کلاسیک و پذیرفته شده ای از مثنوی را در مخزن الاسرار عنوان کرد و اینکه مثنوی در جامعه مسلمانان به اعتقادات اسلامی پرداخته باید در مقدمه اش رنگ و بوی دینی و مذهبی سراینده و جامعه مخاطبان را مطرح کند.
در ادامه این برنامه، رحیم تلاش، استاد گروه زبان و ابیات فارسی دانشگاه ارومیه گفت: از زمان های قدیم، نظامی را یکی از ارکان خمسه ادب فارسی دانسته اند، یعنی نظامی را در کنار چهار تن از شاعران بسیار بزرگ ایرانی یعنی سعدی، حافظ، مولوی و فردوسی قرار داده اند و همین کافی است که بدانیم مقام نظامی به این مقدار بزرگ است.
وی با بیان اینکه گفته می گردد نظامی از دیگران تأثیر نپذیرفته است، گفت: این خود همان ادعایی است که بارها از زبان خود نظامی در محافل ادبی نیز بیان شده، کاملا و شایسته است. نکته قابل توجه ای که می توان در باب مخزن الاسرار بدان اشاره داشت کتابی است با محتوای عرفانی، اخلاقی، تعلیمی و دینی به وزن مثنوی سروده شده است.
به گزارش ایبنا؛ خوانش اشعار نظامی، خطاطی و طراحی از متن ابیات نظامی گنجوی بخش دیگری از این نشست بود.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران