کووید طولانی نشانه چیست؟ - مجله چایی

به گزارش زومیت، از همان زمانی که بیماران اولین بار درباره کووید 19 طولانی گزارش کردند، بسکمک از نشانه های طولانی مدت آن ها مانند خستگی و مه مغزی به علائم سندرم خستگی مزمن یا آنسفالومیلیت میالژیک (CFS/ME) تشبیه شد. به گزارش ساینس الرت، پژوهش تازهی نشان می دهد این موضوع تصادفی نیست. در برخی مواقع هم دو بیماری مزمن ممکن است ریشه های مشابهی داشته باشند.

براساس مطالعه تازهی روی 185 بیمار کووید 19 در آمریکا، بیشتر افراد مبتلا به کووید طولانی که پژوهشگران آزمایش کردند، از نظر آزمایش فعال شدن مجدد ویروس اپشتین بار (EBV) مثبت بودند. پژوهشی که سال 2020 منتشر شد، نشان داد زیرمجموعه ای از بیماران مبتلا به سندرم خستگی مزمن نشانه های فعال شدن مجدد ویروس اپشتین بار را نشان می دهند و اکنون به نظر می رسد درصد بالقوه زیادی از بیماران مبتلا به کووید طولانی هم ممکن است چنین شرایطی داشته باشند.

اپشتین بار یکی از عفونت های ویروسی شایع است. بیشتر مردم در سراسر جهان در مقطعی از زندگی دچار این ویروس می شوند و پس از مرحله عفونت حاد، نسخه غیرفعالی از ویروس تا آخر عمر در بدن می ماند. گاهی اوقات، EBV می تواند در دوره های استرس روانی یا فیزیولوژیکی مانند جهانگیری کنونی، دوباره فعال و موجب علائم شبیه آنفلوانزا شود. جفری گولد، زیست شناس سازمان جهانی بهداشت توضیح می دهد:

آزمایش های سرولوژی ویروس اپشتین بار را روی بیماران کووید 19 حداقل نود روز پس از آزمایش مثبت عفونت SARS-CoV-2 انجام دادیم و نرخ فعال شدن مجدد EBV در افراد دچار علائم کووید طولانی را با نرخ فعال شدن مجدد این ویروس در افرادی مقایسه کردیم که هرگز علائم کووید طولانی را تجربه نکرده بودند. بیش از 73 درصد از بیماران کووید 19 که به علائم کووید طولانی دچار شده بودند، ازنظر آزمایش فعال شدن مجدد EBV هم مثبت بودند.

علاوه براین، بسکمک از علائم گزارش شده بسیار شبیه علائم ناشی از فعال شدن مجدد EBV است؛ ازجمله خستگی شدید، بثورات پوستی مکرر و پدیده رینود که موجب کاهش جریان خون به انگشتان دست و پا می شود. اگرچه اندازه نمونه مطالعه شده تازه بسیار کوچک است، نتایج نشان می دهد بسکمک از علائم کووید طولانی ممکن است درواقع ناشی از خود SARS-CoV-2 نباشد، بلکه به علت فعال شدن مجدد EBV باشد که احتمالا حاصل التهاب گسترده ای است که براثر کووید رخ می دهد.

حدود یک سوم از 185 بیمار کووید 19 انتخاب شده به طور تصادفی علائم پایداری را تجربه می کردند که برای ماه ها و گاهی حتی تا بیش از یک سال ادامه داشت. در نمونه ای تصادفی از افراد حاضر در مطالعه، در نمونه خون تقریبا 67 درصد از مبتلایان به کووید طولانی آنتی بادی های فعال شدن مجدد EBV دیده می شد. در همین حین، فقط 10 درصد از بیماران بدون علائم طولانی برای آزمایش فعال شدن مجدد EBV مثبت بودند.

پژوهشگران گروه دیگری از افراد را بررسی کردند که 21 تا 90 روز پیش ابتلای آن ها به کووید تشخیص داده شده بود. در این افراد هم نسبت فعال شدن مجدد EBV مشابه بود. دیوید هارلی، میکروب شناس دانشگاه جورجیا گفت:

نرخ های مشابهی از فعال شدن مجدد EBV را در افرادی که ماه ها دچار علائم کووید طولانی بودند و هم افرادی پیدا کردیم که علائم کووید طولانی آن ها درست چند هفته پس از آزمایش مثبت کووید 19 آغاز شده بود. براین اساس، احتمالا فعال شدن مجدد EBV به طور هم زمان یا اندکی پس از عفونت کووید 19 آغاز می شود.

اوایل سال جاری، پژوهشگران در ووهان چین شواهدی پیدا کردند که نشان می داد فعال شدن مجدد EBV ممکن است با مراحل اولیه کووید در ارتباط باشد. در مدت دو هفته از عفونت کووید 19، بیش از 50 درصد از 67 بیمار کووید 19 حاضر در مطالعه علائم فعال شدن مجدد EBV را نشان دادند. عفونت هم زمان EBV و SARS-CoV-2 با علائم شدیدتری همراه بود.

مطالعه کوچک دیگری از اروپا روی بیماران بخش مراقبت های ویژه نشان داد که DNA ویروس اپشتین بار در تقریبا 87 درصد از 104 بیمار مبتلا به کووید 19 بررسی شده وجود داشت. اگر EBV واقعا در چنین درصد زیادی از بیماران کووید دوباره فعال شود، انجام مطالعاتی برای درک ارتباط بین آن ها ارزشمند است. پژوهشگران مطالعه تازه فکر می کنند حتی آزمایش بیماران تازه کووید برای آنتی بادی های EBV ارزش دارد. اگر این بیماران نشانه های فعال شدن مجدد EBV را نشان دهند، احتمالا می توانند درمان های بیشتری شوند تا از آن ها دربرابر خطر ابتلا به اشکال شدید یا طولانی کووید 19 محافظت شود.

البته همه افراد مبتلا به کووید طولانی فعال شدن مجدد EBV را نشان نمی دهند و برخی از بیماران بهبودیافته کووید 19 می توانند بدون دچارشدن به علائم طولانی، شواهدی از فعال شدن مجدد EBV را نشان دهند. باوجوداین، چنین آزمایشی می تواند تعیین کند خطرهای سلامتی در کدام موارد بیشتر است و کمک می کند طبق آن شرایط برنامه ریزی انجام شود.

درحالی که در حال حاضر داروی تأییدشده ای برای درمان فعال شدن مجدد EBV وجود ندارد، داروهایی وجود دارند که می توانند به کاهش بار ویروسی کمک کنند و به سیستم ایمنی استراحت بدهند. برای مثال، مطالعه اخیری از چین نشان داد که تجویز داروی ضدویروس گان سیکلوویر می تواند خطر بیماری شدید را در میان بیماران کووید 19 کاهش دهد. به نظر می رسد داروی مشابهی به نام والگان سیکلوویر هم برخی از علائم CFS/ME را حداقل در میان بیمارانی کاهش دهد که آنتی بادی های EBV را نشان می دهند؛ اما پژوهش ها در این زمینه هنوز در مراحل ابتدایی قرار گرفته است.

چگونگی ارتباط EBV با موارد خاص CFS/ME هنور جای بحث دارد. افرادی وجود دارند که فکر می کنند ویروس می تواند مستقیما موجب بیماری مزمن شود؛ درحالی که دیگران فکر می کنند بیماری پیش از آن ظاهر می شود که موجب التهابی شود و بتواند عفونت های EBV را فعال کند.

درحالی که تعیین شده است بیماری و شرایط خودایمنی به غیر از کووید 19 موجب فعال شدن مجدد EBV می شوند، نویسندگان می گویند ظاهرا SARS-CoV-2 در بیدارکردن این هیولای ویروسی بسیار پیروز عمل می کند. پژوهشگران توضیح می دهند:

درحالی که فعال شدن مجدد EBV ممکن است مسئول تمامی موارد خستگی یا مه مغزی نباشد که پس از بهبودی از کووید 19 رخ می دهد، شواهد نشان می دهد احتمالا در بسکمک از موارد یا حتی در بیشتر موارد نقش مؤثر ایفا می کند.