معرفی بلادون و خواص درمانی آن - مجله چایی

نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Atropa belladonna L.، نام فرانسه Belladone و نام انگلیسی آن Belladonna می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، بلادون، شاهبیزک، ست الحسن و بلادانه نامیده شده است.

تیره گیاه:

سیب زمینی Solanaceae

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است علفی و چند ساله به ارتفاع حدود 100 سانتی متر گاهی موارد بیشتر با ساقه ای مستقیم و استوانه ای شکل و دارای ریشه ای نرم، صاف، مخروطی شکل، دراز و به رنگ قهوه ای تیره می باشد. آلکالوئیدهای مختلف از جمله آتروپین، هیوسایامین، بلادونین، آتروپامین، آسپاراژین، بتامتیل اسکوله تین و آتروسین و ضمناً رزین و نشاسته در آن تشخیص داده شده است. برگ های آن منفرد، متغیر و غیرمساوی، بیضی شکل، نوک تیز و به رنگ سبز تیره هستند. گل های آن درشت به وضع منفرد و آویزان با جام قرمز قهوه ای، نوک تیز و مثلثی شکل که نوک آنها به طرف بیرون می باشد. میوه اش سته، مدور تا حدودی پهن و سبز رنگ که سپس قرمز و پس از رسیدن سیاه رنگ می گردد و به ابعاد یک آلبالو است. ضمناً میوه محتوی دانه های کوچک، مسطح، کروی و تیره رنگ می باشد.

طبیعت:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در نواحی مرتفع و کوهستانی اروپا، آسیا و شبه قاره هند انتشار دارد. در ایران هم بیشتر در ارتفاعات، کوه ها، جنگل ها و بیشه زارها بخصوص در استان های شمالی و آذربایجان شرقی و غربی به صورت خودرو می روید.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در آن:

آلکالوئیدهای مختلف از جمله آتروپین، هیوسایامین، بلادونین، آتروپامین، آسپاراژین، بتامتیل اسکوله تین و آتروسین و ضمناً رزین و نشاسته در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

برگ، ریشه، میوه و دانه آن

نحوه مصرف:

فقط با دستور پزشک

خواص درمانی:

شل کننده عضلات و آرام بخش دردهای عصبی، ضد تشنج قوی و مخدر، ضد صرع و مسکن سیاه سرفه، سرباز کننده دمل ها و ضد اسهال خونی، رفع کننده یبوست های مقاوم و تسکین دهنده دردهای سیاتیک، ضد سرگیجه و مفید برای بی اختیاری ادرار، ضد اسپاسم های ناحیه مقعد و واژن و معرق می باشد. ضمناً برای روماتیسم مفصلی، دریاگرفتگی (به دلیل دارا بودن آتروپین)، داء القرص، بواسیر، انزال زودرس، درد معده، نقرس و قولنج کبدی و کلیوی هم مفید است. در استعمال خارجی استفاده از آن به صورت ضماد و یا بخور دادن برای ریزش مو و در آسم مورد استفاده قرار می گیرد.

تذکر:

استفاده از بلادون به صورت خودسرانه و بیش از حد مجاز، خطرناک و بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر گذاشته، شخص بی حرکت شده، هذیان می گوید و از لحاظ تنفس دچار مشکل شده و در نهایت منجر به مرگ می گردد. ضمناً استفاده از آن برای خانم های باردار مطلقاً ممنوع می باشد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون